Επικοινωνήστε με τον ιατρό ή κλείστε ραντεβού.
Λιθίαση του ουροποιητικού (δηλαδή πέτρες) είναι η παρουσία λίθου ή λίθων στην αποχετευτική μοίρα του ουροποιητικού συστήματος (κάλυκες και πύελο του νεφρού, ουρητήρα, ουροδόχο κύστη, ουρήθρα). Αποτελεί την τρίτη πιο συχνή πάθηση του ουροποιητικού, μετά τις ουρολοιμώξεις και τις παθήσεις του προστάτη.
Υπάρχουν διάφορα είδη λίθων με βάση τη χημική τους σύσταση.
Η δημιουργία λίθων στο ουροποιητικό σύστημα εξαρτάται από διάφορους παράγοντες κινδύνου, που είναι είτε ενδογενείς είτε προέρχονται από το περιβάλλον του ασθενούς (εξωγενείς παράγοντες κινδύνου). Συνήθως όμως μιλάμε για έναν συνδυασμό παραγόντων, που συμβάλλει στη δημιουργία λίθων.
Στους ενδογενείς παράγοντες περιλαμβάνονται οι εξής:
Στους εξωγενείς παράγοντες περιλαμβάνονται οι εξής:
Πολλοί ασθενείς με πέτρα στο ουροποιητικό δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα μέχρι κάποιος λίθος να βρεθεί μέσα στον ουρητήρα με αποτέλεσμα να εμποδίζει τη ροή των ούρων από τα νεφρά προς ουροδόχο κύστη. Τότε το συνηθέστερο σύμπτωμα είναι ο κολικός του νεφρού, ο οποίος είναι ένας έντονος πόνος (κολικοειδούς χαρακτήρα) στην περιοχή των νεφρών, που μπορεί να αντανακλά στην κοιλιά, στην κύστη ή και στα έξω γεννητικά όργανα.
Ο πόνος συνήθως εμφανίζεται ξαφνικά, δεν ανακουφίζεται με την οποιαδήποτε αλλαγή θέσης ή στάσης σώματος και συχνά συνοδεύεται από ναυτία ή και εμετό, ενδεχομένως και από μετεωρισμό και /ή δυσκοιλιότητα. Μπορεί επίσης ο ασθενής να παρουσιάσει συχνουρία, επιτακτικότητα, πόνο στο τέλος της ούρησης και αίμα στα ούρα (αιματουρία).
Στο πλαίσιο της διάγνωσης παίζει σημαντικό ρόλο το ιστορικό και η κλινική εξέταση, που θέτουν την κλινική υποψία της λιθίασης ως αιτίας των συμπτωμάτων καθώς κι ο απαραίτητος απεικονιστικός και εργαστηριακός έλεγχος που θα επιβεβαιώσουν τη διάγνωση.
Στον απεικονιστικό έλεγχο περιλαμβάνεται:
Η απλή ακτινογραφία Νεφρών – Ουρητήρων – Κύστης (ακτινογραφία ΝΟΚ), όπου μπορεί να μας δείξει το μεγαλύτερο μέρος των ακτινοσκιερών λίθων (υπάρχει ένα ποσοστό λίθων που είναι ακτινοδιαπερατοί και αυτοί δεν είναι δυνατόν να τους εντοπίσουμε με την ακτινογραφία)
Ο υπέρηχος Νεφρών – Ουρητήρων – Κύστης (U/S ΝΟΚ) στον οποίο αναζητούμε την απόφραξη (διάταση) του νεφρού και που μπορεί να μας αναδείξει λίθους του νεφρού, του αρχικού τμήματος του ουρητήρα καθώς και του τελικού μέρους αυτού.
Η αξονική κοιλίας, που αποτελεί σήμερα την εξέταση εκλογής καθώς μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε την ανατομία και την κατάσταση του ουροποιητικού (διάταση πυελοκαλυκικού συστήματος, ελικοειδή πορεία του ουρητήρα), την λειτουργεία του νεφρού (π.χ. καθυστερημένη απέκκριση του σκιαγραφικού) αλλά και την όσο ακριβέστερη περιγραφή και εντόπιση του/ των λίθων.
Ο έλεγχος αυτός συμπληρώνεται με αιματολογικές (Γενική αίματος), βιοχημικές εξετάσεις (ουρία, κρεατινίνη, ηλεκτρολύτες, ΤΚΕ και CRP), γενική ούρων και επί υποψίας για ουρολοίμωξη καλλιέργεια ούρων, και αντιβιόγραμμα.
Επικοινωνήστε με τον ιατρό ή κλείστε ραντεβού.
Ο κολικός στην οξεία φάση αντιμετωπίζεται με αντιφλεγμονώδη ή αναλγητικά κι ενδεχομένως σπασμολυτικά φάρμακα για λίγες ημέρες (2-4 ημέρες).
Εάν η απόφραξη του ουροποιητικού (διάταση νεφρού και διάταση ουρητήρα) και η συμπτωματολογία παραμένουν ή συνυπάρχει μία λοίμωξη ουροποιητικού ή ανουρία τότε κρίνεται απαραίτητη η άμεση τοποθέτηση ενός ουρητηρικού stent (pig-tail) που λύνει το όποια προβλήματα και μας δίνει τον απαραίτητο χρόνο για την επιλογή της περαιτέρω αντιμετώπισης της λιθίασης.
Η σύγχρονη τάση, προς αποφυγή μακροχρόνιας λήψης αντιφλεγμονωδών (λόγω των επιπτώσεών τους σε νεφρό, καρδιά, γαστρεντερικό) και του όποιου επηρεασμού της νεφρικής λειτουργίας από τη διάταση νεφρού/ουρητήρα, είναι σε περιπτώσεις κολικού που επιμένει ή δεν ανταποκρίνεται στα φάρμακα ή επιβάλλεται από το ιατρικό ιστορικό του ασθενή να προχωρούμε στην άμεση αποσυμπίεση του νεφρού με την τοποθέτηση pig- tail ή όπου αυτό είναι δυνατό να γίνεται άμεσα η αντιμετώπιση της πέτρας.
Ο τελικός σκοπός της όποιας παρέμβασης είναι η αφαίρεση του λιθιασικού φορτίου. Η επιλογή εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως το μέγεθος και η σκληρότητα του λίθου, η θέση στην οποία βρίσκεται, την γενικότερη κατάσταση του εκάστοτε ασθενή (σωματότυπο, λήψη αντιπηκτικών, τυχόν σκελετικές ανωμαλίες, η παρουσία ανευρύσματος αορτής).
Οι σύγχρονες, ελάχιστα επεμβατικές, μέθοδοι είναι οι εξής:
Διενεργείται χωρίς νοσηλεία, συνήθως χωρίς αναισθησία με μόνη τη χορήγηση αναλγητικών. Είναι κατάλληλη για λίθους μικρότερους των 2 εκατοστών, νεφρού ή ουρητήρα.
Ενδοσκοπικές, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές με υψηλό ποσοστό επιτυχίας, χωρίς τομές, χωρίς μετεγχειρητικό πόνο και με νοσηλεία που σπάνια ξεπερνάει τη μία ημέρα.
Μία μέθοδος ιδιαίτερα κατάλληλη για μεγάλους λίθους, άνω των 2-δύο εκατοστών, του ανώτερου ουροποιητικού (κοραλιοειδής λίθοι). Η νοσηλεία σε αυτή την περίπτωση είναι 1 με 2 ημέρες.
Η παρουσία αίματος στο σπέρμα ονομάζεται αιμοσπερμία και είναι πάντα ανησυχητική για τους ασθενείς.
Σε νεότερα άτομα ή χωρίς παράγοντες κινδύνου οφείλεται πιο συχνά σε φλεγμονές του προστάτη ή των σπερματοδόχων κύστεων. Σε αυτές τις περιπτώσεις η αιμοσπερμία ανταποκρίνεται στην όποια θεραπεία εφαρμοστεί ενώ μερικές φορές μπορεί να υποχωρήσει αυτόματα.
Σε ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας ή με παράγοντες κινδύνου η αιμοσπερμία είναι συνήθως εμμένουσα ή υποτροπιάζουσα. Εκτός από τις καλοήθεις αιτίες θα πρέπει να διερευνηθούν οι πιθανές καοήθεις όπως το νεόπλασμα του προστάτη.
Παρότι στο 50% των ασθενών δεν βρίσκουμε μία αιτία η εμφάνιση της αιμοσπερμίας πρέπει πάντα να ελέγχεται από τον Ουρολόγο.
Η παρουσία μίας ψηλαφητής σκληρίας στον όρχι, ιδίως ανώδυνης χρήζει άμεσης εκτίμησης από τον Ουρολόγο. Μπορεί να οφείλεται σε καλοήθεις καταστάσεις όπως σε μία κύστη που δεν είχε γίνει αντιληπτή προηγουμένως. Ενδέχεται όμως να οφείλεται σε κακοήθη όγκο του όρχι. Είναι μία κατάσταση που χρήζει γρήγορης διάγνωσης και άμεσης αντιμετώπισης.
Η κιρσοκήλη αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες ανδρικής υπογονιμότητας, καθώς μειώνει αρχικά την κινητικότητα και στη συνέχεια την παραγωγή των σπερματοζωαρίων.
Η διόρθωση της κιρσοκήλης εξασφαλίζει τη διατήρηση της ποιότητας του σπέρματος ή τη βελτίωσή του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική βελτίωση του σπερμοδιαγράμματος στα 2/3 των ασθενών.
Ίσως το σημαντικότερο όφελος από τη διόρθωση της κιρσοκήλης είναι η αναστολή της περαιτέρω ορχικής βλάβης και των επιπτώσεών της στη σπερματογέννεση.
Η αιματουρία αποτελεί σύμπτωμα πολλών και διαφορετικών ουρολογικών παθήσεων, από τις φλεγμονές και τη λιθίαση έως το τραύμα και τις κακοήθειες. Ειδικά όταν δε συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα ή ενοχλήματα (ανώδυνη αιματουρία) κι ανεξάρτητα του βαθμού της, πρέπει να γίνεται εκτίμηση από τον Ουρολόγου για τον αποκλεισμό νεοπλάσματος του ουροποιητικού.
Ο γιατρός θα πρέπει να προχωρήσει στον διαγνωστικό έλεγχο της αιματουρίας με τη διενέργεια μίας σειράς εξετάσεων, στις οποίες περιλαμβάνονται η γενική και η καλλιέργεια ούρων, η κυτταρολογική ούρων, το υπερηχογράφημα, η αξονική κοιλίας, η κυστεοσκόπηση κι ενδεχομένως η ουρητηροσκόπηση για να διαπιστώσει την αιτία.
Κάθε άντρας άνω των 50 ετών (ή άνω των 45 εάν υπάρχει ιστορικό καρκίνου προστάτη σε συγγενή πρώτου βαθμού) πρέπει να επισκέπτεται τον ουρολόγο του για προληπτικό έλεγχο του προστάτη.
Οι εξετάσεις στις οποίες θα πρέπει να υποβάλλεται ο ασθενής είναι
το Υπερηχογράφημα Νεφρών-Κύστης-Προστάτη (προ και μετά ούρησης), η μέτρηση του PSA (Total) και η Δακτυλική εξέταση προστάτου. Ο έλεγχος αυτός θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε 1 ή 2 έτη (βάση συμπτωμάτων και τιμών του PSA).
Το 85% περίπου των λίθων διαμέτρου μικρότερης των 5mm συνήθως αποβάλλονται αυτόματα. Όσο πιο χαμηλά (κοντά στην ουροδόχο κύστη) βρίσκονται οι λίθοι τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να αποβληθούν αυτόματα. Η συντηρητική αγωγή δεν είναι κατάλληλη για ασθενείς με παρατεταμένη απόφραξη ή εμμένον άλγος ή ταυτόχρονη λοίμωξη.
Εάν οι πέτρες είναι μεγαλύτερου μεγέθους και/ή εμποδίζουν την ροή των ούρων τότε οι νεφροί αποφράζονται και μπορεί να υποστούν βλάβη. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει είτε να τοποθετηθεί ένα ενδο-ουρητητρικό stent (pig-tail) ή να υποβληθεί ο ασθενής σε χειρουργική αντιμετώπιση του λίθου.
Πιθανόν να έχετε επίσχεση ούρων. Η επίσχεση ούρων είναι η κατάσταση, κατά την οποία ο ασθενής δεν μπορεί να ουρήσει παρότι έχει έντονη επιθυμία. Η επίσχεση ούρων διακρίνεται σε οξεία ή χρόνια.
Η οξεία επίσχεση ούρων είναι μία επείγουσα κατάσταση στην οποία χρειάζεται να τοποθετηθεί άμεσα καθετήρας στην κύστη, για να αδειάσει. Χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο και ανησυχία στον ασθενή.
Η χρόνια επίσχεση χαρακτηρίζεται από υπόλειμμα ούρων διάφορου βαθμού το οποίο εγκαθίσταται σταδιακά και η ποσότητα των ούρων μπορεί να μεγαλώνει φτάνοντας να επηρεάζει και τη νεφρική λειτουργία του ασθενή. Συνήθως δεν προκαλεί έντονα συμπτώματα οπότε συνήθως δε γίνεται αντιληπτή από τον ασθενή και ανακαλύπτεται μόνο σε υπερηχογραφικό έλεγχο.
Οι βασικότερες αιτίες είναι:
Η άνοδος του PSA, ιδίως η απότομη αύξησή του έχει περισσότερες πιθανότητες να οφείλεται σε φλεγμονή παρά σε κακοήθεια. Δεδομένου ό,τι η βιοψία προστάτη είναι μία επεμβατική εξέταση το πρώτο μέλημα του ουρολόγου είναι ο αποκλεισμός της φλεγμονής (προστατίτιδα). Εφόσον αυτή έχει αποκλειστεί τότε πριν τον προγραμματισμό της βιοψίας θα πρέπει να προβούμε στην επανάληψη του PSA σε 3-4 εβδομάδες, στο ίδιο εργαστήριο, χωρίς εκσπερμάτιση και χωρίς χειρισμούς του κατώτερου ουροποιητικού (πχ δακτυλική εξέταση ή κυστεοσκόπηση). Εάν το PSA παραμένει αυξημένο τότε θα πρέπει να προγραμματιστεί μία πολυπαραμετρική μαγνητική προστάτη και στη συνέχεια η βιοψία.
στα Νοσοκομεία:
στο Πολυϊατρείο:
