Κολικός νεφρού: Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται

BLOG

Επικοινωνία

Επικοινωνήστε με τον ιατρό ή κλείστε ραντεβού.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Κολικός νεφρού

Ο κολικός του νεφρού είναι μία ιδιαίτερα επώδυνη κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από πόνο.

Ο πόνος ξεκινάει από την περιοχή του νεφρού, κατεβαίνει προς το σύστοιχο λαγόνιο βόθρονα και μπορεί να καταλήγει στα έξω γεννητικά όργανα του ασθενούς. Έχει συνήθως παροξυσμικό χαρακτήρα με απότομη έναρξη, προοδευτικά αυξανόμενη ένταση και κατόπιν απότομη ύφεση μέχρι το επόμενο επεισόδιο πόνου (άλγος κολικοειδούς χαρακτήρα). Χαρακτηριστική είναι κλινική εικόνα του ασθενούς, ο οποίος είναι συνήθως εξαιρετικά ανήσυχος και κάθιδρος, χωρίς να βρίσκει ανακούφιση σε καμία θέση. Αυτή η κατάσταση αποτελεί εκδήλωση μερικής ή πλήρους απόφραξης του νεφρού ή του ουρητήρα.

Ο πόνος δεν είναι το μόνο σύμπτωμα

Άλλα συμπτώματα, που συνοδεύουν τον κολικό νεφρού μπορεί να είναι:

Αίτια της νόσου

Η κυριότερη αιτία είναι η λιθίαση, δηλαδή οι πέτρες στα νεφρά. Άλλες αιτίες αποτελούν η στένωση της πυελοουρητηρικής συμβολής (ΠΟΣ), η παρουσία θρόμβων αίματος συχνά εξαιτίας της παρουσίας ουροθηλιακών όγκων ή εξωαυλική πίεση του ουρητήρα ή άλλες παθολογικές καταστάσεις του οπισθοπεριτοναϊκού χώρου (οπισθοπεριταναϊκή ίνωση).

Aντιμετώπιση

Αρχικά η αντιμετώπιση στον κολικό νεφρού είναι φαρμακολογική. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ), η παρακεταμόλη και τα οπιοειδή αναλγητικά. Τα ΜΣΑΦ και η παρακεταμόλη είναι τα πιο αποτελεσματικά παυσίπονα για τον κολικό νεφρού, ενώ τα οπιοειδή θεωρούνται λιγότερο αποτελεσματικά και μπορεί να προκαλέσουν εμετό. Από τα οπιοειδή παυσίπονα προτιμάται η τραμαδόλη.

Πότε ενδείκνυται η άμεση χειρουργική παρέμβαση

Η άμεση χειρουργική παρέμβαση ενδείκνυται, όταν υπάρχουν οι εξής καταστάσεις: 

Η παρέμβαση αποσκοπεί στην άμεση παροχέτευση του ανώτερου ουροποιητικού και την αντιμετώπιση του αιτίου σε άλλη χρονική στιγμή. Γίνεται με την ενδοσκοπική τοποθέτηση αυτοσυγκρατούμενου ουρητηρικού καθετήρα (pigtail ή double JJ stent). 

Τι είναι το Pig–Tail;

Το ουρητηρικό stent, pig- tail ή double j stent είναι ένα πλαστικός, εύκαμπτος σωλήνας μικρής διαμέτρου με αναδιπλούμενα άκρα, που τοποθετείται στον ουρητήρα κι επιτρέπει στα ούρα να παρακάμψουν το στένωμα ή την όποια ενδοαυλική αιτία απόφραξης (π.χ. πέτρα). Το ένα άκρο του αναδιπλώνεται εντός της πυέλου του νεφρού και το άλλο του άκρο στην ουροδόχο κύστη.

Η τοποθέτηση του pig- tail γίνεται με γενική αναισθησία ή με μέθη, χρησιμοποιώντας το κυστεοσκόπιο. Αυτό αποτελείται από μία κάμερα, μία οπτική, μία πηγή φωτός καθώς κι ένα μεταλλικό σωλήνα με κανάλι εργασίας.

Μετά την είσοδο στην ουροδόχο κύστη- κι αφού αναγνωριστούν τα ουρητηρικά στόμια- γίνεται μία ακτινοσκόπηση (ανιούσα πυελογραφία) και με τη χρήση υδρόφιλου, ατραυματικού οδηγού σύρματος προωθείται το pig- tail μέχρι το νεφρό.

Συχνοουρία, επιτακτικότητα, ήπια αιματουρία ή ήπιο άλγος στην περιοχή της κύστης και του νεφρού κατά την ούρηση είναι τα συνήθη ενοχλήματα, που μπορεί να εμφανίσει ο ασθενής και τα οποία υποχωρούν τις περισσότερες φορές αυτόματα ή με τη χρήση φαρμακευτικής αγωγής εάν επιμένουν.

Η τοποθέτηση του pig– tail δεν αποτελεί οριστική θεραπεία, αλλά επιτρέπει στα ούρα να συνεχίσουν την πορεία τους προς την κύστη με αποτέλεσμα να υφίεται ο πόνος και να επανέρχεται η φυσιολογική λειτουργία του νεφρού. Η τοποθέτησή του είναι επιτακτική σε όλες τις περιπτώσεις που συνυπάρχει λοίμωξη!

Διαθέσιμες θεραπευτικές παρεμβάσεις

Μετά την αρχική αντιμετώπιση με αντιφλεγμονώδη και την ενδεχόμενη τοποθέτηση ενός pig- tail οι βασικές θεραπευτικές επιλογές είναι τρεις:

Εξωσωματική λιθοτριψία με κύματα κρούσης (ESWL)

Βασίζεται σε ηχητικά κρουστικά κύματα, τα οποία δημιουργούν συμπιεστικές δυνάμεις κι έχουν ως τελικό αποτέλεσμα το σπάσιμο της πέτρας. Ο εντοπισμός της πέτρας γίνεται με τη βοήθεια ακτινολογικού μηχανήματος ή υπερήχων.

Διενεργείται χωρίς νοσηλεία, συνήθως χωρίς αναισθησία με μόνη τη χορήγηση αναλγητικών. Είναι κατάλληλη για λίθους μικρότερους των (2) δύο εκατοστών, νεφρού ή ουρητήρα. Η επιτυχία της εξαρτάται από τη σύσταση και τη σκληρότητα της πέτρας, το μέγεθος καθώς και τη θέση του λίθου. Ιδιαίτερη δυσκολία βρίσκουν πέτρες ή κομμάτια (λιθιασικά συγκρίματα) λίθων στον κάτω κάλυκα του νεφρού.

Ουρητηρολιθοτριψία και Ανάστροφη Ενδονεφρική Χειρουργική (URS και RIRS)

Πρόκειται για ενδοσκοπικές, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, όπου μ’ ένα ειδικό ενδοσκόπιο, το ουρητηροσκόπιο, και με τη βοήθεια κάμερας διαμέσου της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης φτάνουμε στην πέτρα και την κατακερματίζουμε πιο συχνά με τη χρήση laser. Η πέτρα μπορεί να σπάσει σε κομμάτια ή να γίνει σκόνη, που απομακρύνεται με τη ροή των ούρων. Στη συνέχεια απομακρύνονται τα εναπομείναντα, υπολειμματικά, συγκρίματα με τη βοήθεια ειδικών εργαλείων που ονομάζονται basket.

Στο τέλος της επέμβασης, κι εφόσον κριθεί απαραίτητο, μπορεί να τοποθετηθεί ένα αυτοσυγκρατούμενο ενδοουρητηρικό stend (pig- tail) το οποίο παραμένει στον ασθενή για λίγες ημέρες. Τα ουρητηροσκόπια χωρίζονται σε ημιάκαμπτα και σε εύκαμπτα. Με τα εύκαμπτα έχουμε η δυνατότητα να φτάσουμε σχεδόν σε κάθε σημείο του νεφρού και ιδιαίτερα στον κάτω κάλυκα του νεφρού, γεγονός που διευκολύνει την αντιμετώπιση λίθων σε αυτό το σημείο που άλλες μέθοδοι δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν.

Αυτές οι παρεμβάσεις πραγματοποιούνται υπό γενική αναισθησία, αλλά και ραχιαία, έχουν υψηλό ποσοστό επιτυχίας (ασθενής ελεύθερος πέτρας), χωρίς τομές, χωρίς μετεγχειρητικό πόνο και με νοσηλεία που σπάνια ξεπερνάει τη μία ημέρα.

Διαδερμική νεφρολιθοτριψία (PCNL ή  PNL)

Η διαδερμική νεφρολιθοτριψία (PNL, Percotaneus NephroLithotomy) είναι μία μέθοδος ιδιαίτερα κατάλληλη για μεγάλους λίθους, άνω των (2) δύο εκατοστών, του ανώτερου ουροποιητικού (κοραλιοειδής λίθοι). Βασικό εργαλείο σε αυτή τη μέθοδο είναι ο νεφροσκόπιο.

Αποτελεί την πιο επεμβατική μέθοδο στην οποία, με τον ασθενή υπό γενική αναισθησία, γίνεται αρχικά μία μικρή τομή στο δέρμα και διαμέσου αυτής παρακεντάται ο νεφρός. Δίνονται διαδοχικές διαστολές αυτού του καναλιού μέχρι να έχει τη δυνατότητα να εισέλθει το νεφροσκόπιο εντός του νεφρού. Ο λίθος σπάει με τη χρήση laser ή υπερήχων και γίνεται η απομάκρυνση την συγκριμάτων. Η νοσηλεία σε αυτή την περίπτωση είναι 1 με 2 ημέρες.

Σε περιπτώσεις ιδιαίτερα μεγάλων και σύνθετων σε σχήμα λίθων η PCNL μπορεί να συνδυαστεί ταυτόχρονα με την Ανάστροφη Ενδονεφρική Χειρουργική (RIRS).

Δείτε ακόμη

Λιθίαση Ουροποιητικού

Επεμβάσεις Λιθίασης